Wednesday 31 July 2019

Νεκταρ, Nectar

Το νέκταρ παρουσιάζει μια ενδιαφέρουσα ετυμολογία.

Το νέκταρ είναι κάτι εύγευστο και είναι επίσης ο χυμός των λουλουδιών που συλλέγουν οι μέλισσες. Μαζί με την αμβροσία είναι η τροφή των αρχαιοελληνικών θεών και σημαίνουν το ίδιο.

Αμβροσία είναι το στερητικό α(ν > μ) + Βροσία < βροτός < μορτός, δηλαδή έχει την ετυμική σημασία μη θνητός / αθάνατος.

Πάμε στο νέκταρ, όπου είναι σύνθετη λέξη με τις ρίζες νεκ + τάρ.

Νεκ- < νεκύς και ομόριζο του νεκρός. Η ρίζα *neḱ- παράγει στα λατινικά τα nex (δολοφονία, βίαιος θάνατος), neco (σκοτώνω), noceo (τραυματίζω, προκαλώ φθορά), noxa και noxia (τραύμα, φθορά). Aπαντάει και σε διάφορες άλλες γλώσσες όπως τα Τοχαρικά και τα Σανσκριτικά.

Από τις Ελληνικές και Λατινικές λέξεις παράγονται πολλές άλλες λέξεις όπως για παράδειγμα τα Αγγλικά innocent, innocuous, internecine, necro-, necropolis, necrosis, necromancy, nectar, nectarine, nociceptive, nocuous, noxious, nuisance, obnoxious, pernicious.

ταρ <από ρίζα *-tr̥h₂ < *terh₂-

Το αγγλικό through και το λατινικό trāns διατηρούν την κυριολεκτική σημασία "διαβαίνω", και από το Λατ. Transeo βγαίνει το transit και transition.

Πέρα από  το διαβαίνω το *terh₂- έχει καιτην σημασία του "υπερβαίνω, υπερισχύω". Στα Ελληνικά απαντά στην λέξη τρανός, αυτός που υπερβαίνει το κανονικό, και στο τερθρόν (άκρη, αρχή ή απόληξη). Το τέρθριο σε ναυτικούς όρους είναι το σχοινί που κρέμεται από την άκρη του καταρτιού. Έχει δώσει στα Λατινικά επίσης το trado, από το trāns (“απέναντι, πέρα”) + (“δίδω”) από όπου τα contrādō και trāditiō και είναι εύκολο να δούμε σε αυτές τις λέξεις απογόνους στα Αγγλικά: trade, contradiction, tradition αλλά και tray.

Από την ίδια ρίζα προέρχονται τo Ολλανδικό door και το Γερμανικό durch. Στην Αβεστική γλώσσα, τα Περσικά, Σανσκριτικά κλπ υπάρχουν λέξεις που σημαίνουν "πέρασμα ή διαβαίνω",

Νεκταρ λοιπόν είναι η νίκη του θανάτου.