Friday 15 May 2020

Μολών λαβέ

Το μολών είναι μετοχή του ρήματος βλώσκω.

Βλώσκω με τροπή του ένρινου μ σε β για ευφωνία αφού προηγείται υγρού γράμματος < μλώσκω < μολίσκω (=έρχομαι μετά κόπου) < από το επίρρημα μόλις < μόγις < μόγος (=μεγάλος κόπος) = έρχομαι μετά κόπου και προσπάθειας
Ομόρριζο είναι το μόχθος < μογέω / μόγος.

Το λαβέ είναι σε προστακτική αορίστου δευτέρου του ρήματος λαμβάνω. Οι καταλήξεις και οι τόνοι ακολουθούν την προστακτική ενεστώτα, τονίζονται δηλαδή στην παραλήγουσα ή προπαραλήγουσα ανάλογα με τον τόνο του ρήματος εκτός από τα ελθέ, ευρέ, ιδέ, ειπέ, λαβέ. Αν αυτά είναι σύνθετα ανεβάζουν τον τόνο στη λήγουσα της πρόθεσης. Έξελθε, έκλαβε.

Το λαμβάνω αναπτύσεται όπως και τα λανθάνω και τυγχάνω, και είναι η μηδενική βαθμίδα Ινδοευρωπαϊκής ρίζας *(s)leh₂gʷ-, που παράγει επίσης παλαιό Αγγλικό læċċan, μέσα Ολλανδικά lakken και Αγγλικό latch.