Monday, 10 January 2022

Δαναός, Danaos, Dona, δώρο

Είναι γνωστά τα λόγια του Λαοκόων, που αναφέρει ο Αινείας: "timeo Danaos et dona ferentes”, και στα ελληνικά: «Φοβού τους Δαναούς και δώρα φέροντας».

Έψαχνα την ετυμολογία του "Δαναός", και δεν είναι γνωστή (στη βιβλιογραφία). Ο Beekes, κατά την συνήθειά του όταν δεν βρίσκει πιθανή ετυμολογία, την αποδίδει σε προελληνική και άρα μη-Ελληνική γλώσσα.

Ταυτόχρονα είπα να ψάξω και την ετυμολογία του δώρου, που είναι ομόρριζη του λατινικού dona. Είναι λοιπόν και τα δύο από 
ΠΙΕ ✓ déh₃-r̥ ~ *dh₃-éns
που στα Λατινικά μορφοποιείται ως
*déh₃n-o-m > Πρωτο-Ιταλικά *dōnom < Λατινικά dona,
ενώ στα Ελληνικά μορφοποιείται ως 
*déh₃r-o-m > Πρωτο-Ελληνικά: *dṓron > Αρχαία: δῶρον

Το *déh₃n-o-m (απ' όπου το dona), όμως παράγει και την Πρωτο-Ινδο-Ιρανική ρίζα *dáHnam, απ' όπου το Σανσκριτικό: दान (dā́na - δώρο) αλλά και πάρα πολλές Ασιατικές μορφές dana (δώρο).

Υπάρχει άραγε περίπτωση η λέξη "Δαναός" να έχει μία ακριβώς τέτοια ανατολική προέλευση, και Δανα+ος και να σημαίνει "αυτός που φέρει δώρα"!

Αν μάλιστα γνώριζε αυτή τη λεπτομέρεια ο Αινείας, δεν αποκλείεται να είναι η παραπάνω φράση λογοπαίγνιο και παιχνίδισμα με την σημασία του "danaos" και του "dona".