Thursday 3 May 2018

Σιωπή, Παύση, Γαλήνη clean klein, Calm

Η παύση (Αγγλικά pause) είναι από τις πιο ιδιαίτερες λέξεις, με άγνωστη ετυμολογία, δεν συναντάται και είναι χωρίς νόημα πέραν της Ελληνικής.

Παρομοίως με την Ησυχία. Δεν έχει σχέση με τον ήχο αλλά από ρίζα ησ- τοῦ ἧμαι, απ’ όπου τά ομηρικά ἦκα (=λίγο), ἀκήν (=σιωπηλά), ἥκιστος.

Έτσι και η Γαλήνη, έχει κάποια συγγένεια με το γέλειο, και σίγουρα με τη γλήνη (η κόρη του οφθαλμού), που δίνει το Αγγλικό clean (καθαρό) και το Γερμανικό klein (μικρό), και πιθανόν να σχετίζεται με το παλαιό Ιρλανδικό gel (λαμπερό). Δεν είναι σαφής η καταγωγή της όμως αφού άλλοι αναπαράγουν ΠΙΕ (πρωτο ινδο-ευρωπαϊκή) ρίζα *gel-, άλλοι *glai-, και άλλοι πάλι *gal-.

Από τον Μπαμπινιώτη και "η αγγλική λ. calm «κάλμα, νηνεμία». Κι αυτή προήλθε από ελληνική λέξη, το αρχ. καύμα, που δήλωνε τον καύσωνα και το θέρος, οδηγώντας συνεκδοχικά στη σημ. τής ηρεμίας τής θάλασσας, τής έλλειψης δυνατών ανέμων. Στην Αγγλική έφτασε η λέξη από το ιταλ. calma που ανάγεται σε όψιμο λατιν. cauma από το καύμα. Ότι η λ. ξαναγύρισε στην Ελληνική μέσω τής Ιταλικής ως κάλμα, δηλ. ως αντιδάνειο, είδαμε ότι αποτελεί συχνό φαινόμενο."

Η σιωπή με ταλαιπωρεί καιρό αφού η λέξη είναι πανάρχαιη και χρησιμοποιείται από τον όμηρο, χωρίς να μπορώ να βρω την καταγωγή και την ετυμολογία της. Προσωπικά δεν μπορώ να το βγάλω από το νού μου ότι σχετίζεται με το ΩΠ- όψη όπως στο κύκλωψ, όπωπα και άρα με το οράω. Φυσικά θα συνεχίσει να με ταλαιπωρεί και στο μέλον.

Όπως οι Εσκιμώοι έχουν πολλές λέξεις για το άσπρο, έτσι οι παραπάνω λέξεις, συγγενείς νοηματικά, αλλά εντελώς διαφορετικές μεταξύ τους, συναντούνται στα Ελληνικά για να περιγράψουν κάτι που σε άλλους λαούς, πολιτισμούς και γλώσσες, μπορεί να μην είναι τόσο σημαντικό.

No comments: