Ο Χελμός είναι ένα ετυμολογικό παζλ που δεν φαίνεται να έχει λύση. Η λέξη δεν είναι Ελληνική, δεν υπακούει στους Ελληνικούς κανόνες μορφοποίησης αλλά ούτε και στους Αρβανίτικους ή Σλαβικούς που συνήθως προτείνουν.
Αντίθετα μια Γοτθική ή Ερουλική προέλευση της λέξης ενώ έχει προταθεί δεν έχει ερευνηθεί. Οι Γότθοι είναι πιθανοί ονοματοδότες καθώς περάσαν από την περιοχή. Οι Έρουλοι τώρα είναι και η δικιά μου πρόταση.
Οι Έρουλοι θεωρούνται Σκύθες, ή Γότθοι και έχουν την προέλευσή τους είτε στη σημερινή Σουηδία είτε Βορείως της Αζοφικής. Υπάρχει περίπτωση να είναι οι ίδιοι και στις δύο περιπτώσεις ή να μιλάμε για εντελώς διαφορετικούς λαούς. Προσωπικά πιστεύω η πατρίδα τους ήταν η Σουηδία και απλώς επειδή ήρθαν σε επαφή με την Ρωμαϊκή αυτοκρατορία μέσω της Αζοφικής (είναι γνωστό ότι υπήρχε εμπόριο με τους Γότθους και αργότερα Βίκινγκ της Σκανδιναβίας μέσω των μεγάλων ποταμών που εκβάλουν στην Βαλτική και την Μαύρη Θάλασσα) υπάρχει και η παρανόηση αυτή.
Το 264 κάνουν καταστροφικές επιδρομές στην Λήμνο, Σκύρο, Αθήνα, Κόρινθο, Άργος και Σπάρτη, όπου και στην Πελοπόννησο φαίνεται να σταματά η καταστροφική τους πορεία.
Εγκαθιδρύονται και ηττούνται στους επεκτατικούς τους πολέμους τα επόμενα χρόνια από τους Ρωμαίους και στον Νέστο και στην Ναϊσσό (Νίκαια), ενώ φαίνεται να συνεχίζουν να υπάρχουν σε 2 κέντρα, στο σημερινό Βελιγράδι και την Πελοπόννησο. Υπηρετούν μάλιστα και τα Βυζαντινά στρατεύματα την εποχή του Ιουστινιανού. Άλλοτε πάλι εμφανίζονται σαν εχθροί. Το σίγουρο είναι ότι έχουν συνεχόμενη παρουσία για 3 αιώνες τουλάχιστον. Παίρνουν μέρος σε διάφορους πολέμους με τελευταία εμφάνισή τους στην Βυζαντινή ιστορία (αν δεν κάνω λάθος) σαν προσωπική φρουρά του Βελισάριου.
Ενώ οι περισσότεροι τους αναφέρουν σαν "Έρουλοι" (Heruli), υπάρχει και ο αναγραμματισμός τους, και αναφέρονται ως "Έλουροι" (Heluri) από τον Δέξιππο.
Τα πρώτο-Γερμανικά, σαν γλώσσα, δεν σώζονται. Ανασκευάζεται όμως μια γλώσσα όμως από τους Γλωσσολόγους που φαίνεται να μιλιόταν περίπου τον 3ο αιώνα μ.Χ. Ταυτίζεται δηλαδή ο χρονικός ορίζοντας με την άφιξη των Έρουλων / Έλουρων στον Ελλαδικό χώρο. Αν δηλαδή δεχτούμε ότι ήταν τελικά Γότθοι / Γερμανικό φύλλο αντί για Σκύθες, τότε αυτές οι λεκτικές υποθέσεις των πρωτο-Γερμανικών δεν πρέπει να είναι μακριά από την γλώσσα που μιλούσαν οι Έρουλοι. Εξηγεί μάλιστα πως τα Γερμανικά σε ορισμένες περιπτώσεις παρακάμπτουν την Λατινική και μοιάζουν να έχουν απ' ευθείας σύνδεση με λεκτικές ρίζες Ελληνικής προέλευσης. Είναι κάτι που δεν δέχονται ή δεν θέλουν να λάβουν υπ' όψιν τους αρκετοί γλωσσολόγοι, σταματώντας συχνά την έρευνά τους για τις Γερμανογενείς γλώσσες στα Λατινικά. Ευτυχώς τελευταία το κλίμα ανατρέπεται και έστω μαζί με άλλες ετερόχρονες πηγές (Λιθουανικά, Σλαβικά, Αλβανικά) αναφέρεται συχνά και η Ελληνική, σαν συγγενική προέλευση των ΙνδοΕυρωπαϊκών γλωσσών.
Σε αυτή τη φτιαχτή γλώσσα λοιπόν, η ρίζα *kel- δίνει την πρωτο-Γερμανική λέξη *helmaz, που σημαίνει κάλυμμα, κορυφή, κεφαλή. Από εκεί προέρχεται η σημερινή Αγγλική λέξη helmet αλλά και hill. Η ίδια ρίζα έχει δώσει στα Ελληνικά τις λέξεις κάλυμμα, καλύπτω, Καλυψώ, καλύβη, κέλυφος, κολεός (προστατευτικό κάλυμμα σπαθιού).
Αν τώρα πάρουμε ότι οι Heruli ονομάζονταν και Hel-uri, πιθανότατα να ονόμασαν αυτοί τα Αροάνια Όρη, σε Χελμός, σαν τον τόπο κατοικίας τους (για 3 αιώνες περίπου), και διατηρείται ταυτόχρονα η σημασιολογική συνέχεια αλλά και η υπακοή στους Γερμανικούς κανόνες σχηματισμού λέξεων.
Οι φωτογραφίες είναι της Λουκρητίας Γαϊτάνη.
1 comment:
ψάχνοντας λίγο παραπάνω τους Έρουλους βρήκα τα εξής 2 (ή και 3) ενδιαφέροντα.
α) Μέχρι να έρθουν από την Σουηδία εδώ τους πήρε 2 αιώνες. Σε αυτή την πορεία μέσω της Αζοφικής έγιναν ένα τουρλουμπούκι από Σουηδούς όπως ξεκίνησαν και αναμείχθηκαν με Σαρματούς Ιρανικής καταγωγής, Σκύθες εντόπιους της Αζοφικής, πιθανόν Αλανούς που οι κοιτίδα τους είναι η σημερινή Οσετία (Βόρεια Γεωργία), Θράκες, Ρωμαίους, Αρμένιους και άλλους πολλούς. Δεν παρέμεινε αμιγής ο πληθυσμός τους.
β) Όταν λεηλάτησαν το Αιγαίο ήταν στο απόγειο της δύναμής τους. Από την παραμονή τους εδώ κάτι πρέπει να πήραν και θα εξηγηθώ αμέσως μετά, πάντως ήταν πολεμοχαρής λαός καθαρά πατριαρχική και ανδροκεντρική. Τόσο μάλιστα που τις γυναίκες δεν τις πολυέδιναν σημασία και προτιμούσαν την σεξουαλική συνεύρεση με άνδρες. Μάλιστα ώς τελετή ενηλικίωσης έπρεπε ο έφηβος να ριχτεί σε μάχη γυμνός χωρίς προστασία ή ασπίδα. Μετά την μάχη θα τον "γλεντούσαν" οι μεγαλύτεροι υποδέχοντας τον στον κόσμο των μεγάλων. Ήταν επιτέλους "ΆΝΔΡΑΣ". Ο Προκόπιος απορεί που προτιμούσαν άνδρες, γιατί οι γυναίκες τους όπως λέει ήταν ιδιαίτερα όμορφες.
γ) Μετά τον 6ο αιώνα τους δόθηκε άδεια να επιστρέψουν στην πατρίδα τους όπου δεν "στέριωσαν", αλλά απ' ότι φαίνεται ήταν οι αποικιστές της Ισλανδίας. Υπάρχει μελέτη για αυτό που εξηγεί και τις διαφορές που έχουν από τους Νορβηγούς που δεν είναι λίγες, πέρα από την διαφορετική πλέον εμφάνιση (λόγω παρατεταμένης μίξης με άλλους λαούς), είχαν πλέον και πολιτισμική διαφορά με πολλούς καλλιτέχνες, ποιητές, χρησιμοποιούσαν πλέον γραφή κλπ, πράγματα μάλλον αδιάφορα αν όχι άγνωστα για τους υπόλοιπους Σκανδιναβούς. Αυτά τα απόκτησαν από την επαφή τους με την Ελληνιστική Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία και την Ανατολική Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία αργότερα (δηλαδή το Βυζάντιο). Μάλιστα οι ποιητές της Ισλανδίας εξιστορούν πράγματα για την Μαύρη Θάλασσα, το Αιγαίο και τον Αττίλα πχ που δεν μπορούσαν να τα ξέρουν αν δεν είχαν συμμετοχή στην ιστορία των περιοχών αυτών.
Βρήκα και μία λέξη (φαντάζομαι υπάρχουν κι άλλες, σκοπός μου ήταν να βρώ έστω μία) που δεν χρησιμοποιεί κανένας άλλος ΙνδοΕυρωπαϊκός λαός παρά μόνο οι Έλληνες και οι σημερινοί Ισλανδοί. Είναι η λέξη βάπτω, απ΄ όπου βγαίνει το βαπτίζω και το βάφω και σημαίνει "βυθίζω" (στην περίπτωση του βάφω, βυθίζω το πινέλο στη μπογιά). Οι Ισλανδοί την έχουν Kafa από το βάφω > vafa > kafa πάλι με την σημασία της πλήρης βύθισης. Μόνο σε επαφή με τους Έλληνες θα μπορούσαν να είχαν λέξεις που δεν έχουν άλλοι ενδιάμεσοι λαοί.
Έτσι μας άφησαν πιθανότατα το Χελμός και πήραν το βάφω.
Post a Comment